Rozliczenie dorabiania do nauczyccielskiego świadczenia kompensacyjnego

Świadczeniobiorca, który zamierza osiągać dodatkowy przychód (bądź już go osiąga), powinien w pierwszej kolejności poinformować o tym fakcie ZUS, wraz z podaniem informacji o przypuszczalnym przychodzie. Jeśli świadczeniobiorca wie, że w kolejnych miesiącach jego przychody będą się zmieniały, również powinien o tym fakcie na bieżąco informować ZUS. Taka informacja pozwoli nam na bieżące zareagowanie, i np. w sytuacji, gdy zadeklarowany przychód przekroczy kwoty graniczne – będziemy mogli od razu zmniejszyć lub zawiesić świadczenie.
Ostateczne rozliczenie wypłaconych świadczeń następuje w kolejnym roku, na podstawie zaświadczenia o faktycznym osiągniętym przychodzie za cały rok. Świadczeniobiorca ma obowiązek dostarczenia do ZUS takiego zaświadczenia, wydanego przez pracodawcę, do końca lutego następnego roku. Przychód w zaświadczeniu może być podany w rozbiciu miesięcznym bądź w postaci sumy wszystkich przychodów osiągniętych w danym roku.
W zależności od rodzaju przedłożonego zaświadczenia ZUS dokona rozliczenia świadczenia w następujący sposób:
- rocznie – jeśli w zaświadczeniu będzie globalna kwota przychodu,
- rocznie i miesięcznie – jeśli w zaświadczeniu podane zostaną kwoty miesięcznych przychodów.
W tym drugim przypadku (przychody podane miesięcznie) obydwa rozliczenia (roczne i miesięczne) zostaną porównane i wybrany zostanie wariant korzystniejszy dla świadczeniobiorcy.

Miesięczne rozliczenie polega na porównaniu przychodów osiągniętych w poszczególnych miesiącach do wartości miesięcznych 70% i 130% przeciętnego wynagrodzenia.

Rozliczenie roczne polega na tym, że sumujemy przychody osiągnięte w danym roku i porównujemy je do wartości 70% i 130% przeciętnego wynagrodzenia za cały rok.
Jeżeli świadczenie było przyznane od 1 września, to przy rozliczeniu rocznym sumujemy miesięczne przychody świadczeniobiorcy (wrzesień-grudzień) i porównujemy je z sumą czterech miesięcznych kwot dopuszczalnych (czy też granicznych), obowiązujących w poszczególnych miesiącach od września do października.

Przed każdym rozliczeniem indywidulanego świadczenia ZUS musi ustalić wiele okoliczności danej sprawy:
- czy w danym przypadku korzystniejsze będzie rozliczenie roczne czy miesięczne,
- czy świadczeniobiorcy opłaca się zrobić dobrowolną wpłatę na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych,
- kiedy świadczeniobiorca osiągnie powszechny wiek emerytalny,
- w jakiej wysokości wypłacamy świadczenie,
- jakie są kwoty graniczne, gdy prawo do świadczenia powstało lub ustało w rozliczanym roku.
Jak widać, rozliczenie świadczenia w związku z osiąganymi w 2022 roku przychodami zależy od wielu czynników, zarówno indywidualnych, dotyczących danego świadczeniobiorcy, jak i ogólnych, jak np. kwot 70% i 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia jakie będą obowiązywały od grudnia, czy dopuszczalnych i granicznych rocznych kwot przychodu.
Dopiero po ostatecznym rozliczeniu rocznym możliwe jest stwierdzenie, czy świadczenia wypłacane w poprzednim roku były w prawidłowej wysokości, czy może ZUS musi coś dopłacić, albo może to świadczeniobiorca musi coś zwrócić.
Bez wszystkich niezbędnych informacji nie jesteśmy w stanie ustalić, jak będzie wyglądało rozliczenie za dany rok.
Na naszej stronie internetowej znajdują się informacje o zasadach rozliczania świadczeń, wzbogacone przykładowymi rozliczeniami, które mogą się okazać pomocne. Materiały te są dostępne tutaj: https://www.zus.pl/swiadczenia/emerytury/zmniejszenie-lub-zawieszenie-swiadczen-pracujacych-emerytow-i-rencistow. Zachęcam do zapoznania się z tymi materiałami.

Anna Sobańska-Waćko
29 września 2022, 07:49