Kapitał początkowy przy przejściu na NŚK

30-letni okres składkowy i nieskładkowy jest jednym z warunków niezbędnych do uzyskania prawa do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.
Natomiast kapitał początkowy to jeden z elementów obliczenia wysokości świadczenia: emerytury powszechnej, a także nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego. Kapitał początkowy jest wyrażony w konkretnej kwocie, która jest następnie zapisana na koncie ubezpieczonego.
Zatem okresy składkowe i nieskładkowe biorą udział w dwóch różnych, niezależnych procesach – przy ustalaniu prawa do NSK, a także przy obliczaniu (przeliczaniu) wysokości kapitału początkowego.
Podczas analizy wniosku o nauczycielskie świadczenie kompensacyjne ZUS najpierw ustali, czy spełnione są warunki do uzyskania prawa do świadczenia, czyli m.in. czy udokumentowane jest co najmniej 30 lat okresów składkowych i nieskładkowych w całym okresie aktywności zawodowej.
Jeśli okaże się, że wszystkie warunki do NSK są spełnione i prawo przysługuje, to dopiero wtedy ZUS przystąpi do obliczenia wysokości tego świadczenia, w tym także do wyliczenia kapitału początkowego, lub jego przeliczenia, jeśli już wcześniej został ustalony. Na przestrzeni lat wprowadzono wiele zmian dotyczących ustalania kapitału początkowego. Przy rozpatrywaniu wniosku o nauczycielskie świadczenie kompensacyjne ZUS przeanalizuje, jakie przeliczenia kapitału początkowego są możliwe w Pani przypadku, i je zastosuje. Jednak w tym przeliczeniu Zakład nie może uwzględnić okresu studiów w wymiarze nieprzekraczającym 1/3 okresów składkowych udowodnionych w całym okresie aktywności zawodowej. To przeliczenie jest możliwe wyłącznie w chwili złożenia wniosku o emeryturę powszechną. Zatem do wysokości nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego zostanie przyjęty kapitał początkowy bez tego przeliczenia.
Innymi słowy, w Pani przypadku, ZUS uwzględni 5 lat studiów do 30 lat okresów składkowych i nieskładkowych wymaganych do uzyskania prawa do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego (przy założeniu, że okresy nieskładkowe nie przekroczą 1/3 okresów składkowych). Natomiast nie uwzględni tego okresu studiów przy obliczaniu kapitału początkowego, bo to może zrobić dopiero przy rozpatrywaniu wniosku o emeryturę.
Wniosek o przeliczenie kapitału początkowego może Pani złożyć w każdym czasie, jednak nie jest to konieczne. Jeśli Pani takiego wniosku nie złoży, to ZUS zweryfikuje kapitał podczas załatwiania wniosku o nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, a następnie przy wniosku o emeryturę powszechną.

Anna Sobańska-Waćko
24 sierpnia 2022, 07:33