Regionalny Ośrodek Metodyczno-Edukacyjny „Metis” w Katowicach
Jednostka oświatowa Samorządu Województwa Śląskiego akredytowana przez Śląskiego Kuratora Oświaty
  1. Strona główna

Emerytura, choroba zawodowa

Jestem nauczycielką z 40 letnim stażem pracy. 22 grudnia 2022 roku kończę 60 lat. Od 1995 r. pracuję w Specjalnym Ośrodku Szkolno – Wychowawczym (od 1981 roku w dwóch szkołach masowych – 1. 1981 – 1990 r., 2. od 1990 – 1995 r.) 31 sierpnia br. skończył mi się urlop na poratowanie zdrowia, zamierzałam odejść na świadczenie kompensacyjne, ale dowiedziałam się, że nie otrzymałabym rekompensaty za pracę w trudnych warunkach, co skutkowałoby utratą 300 zł.
1. Czy wiadomo coś na temat ewentualnych zmian dotyczących tejże rekompensaty w roku 2022 (chodzi mi o to czy na pewno ją otrzymam?), a także czy do 2022 roku planowane są zmiany dotyczące wieku emerytalnego oraz sposobu naliczania emerytury, czy może się okazać, że w wyniku zmian w przepisach emerytalnych stracę finansowo zamiast zyskać, a co gorsza będę musiała dłużej pracować aniżeli do ukończenia 60 lat?
2. Kiedy najkorzystniej byłoby złożyć wniosek o emeryturę zważywszy na to, że 60 lat kończę 22 grudnia 2022 roku?
3. Czy należy mi się odprawa emerytalna?
4. Czy niedosłuch może być uznany za chorobę zawodową?
Będę wdzięczna za odpowiedź.

Ad 1.
Nie jestem w stanie odpowiedzieć na pytanie o ewentualne przyszłe zmiany w zasadach dot. prawa i wysokości świadczeń emerytalno-rentowych.
Wszelkie kwestie dotyczące warunków, zasad przyznawania i obliczania świadczeń są uregulowane w ustawach. To Parlament uchwala ustawy, a zatwierdza je Prezydent. Zakład nie uchwala przepisów, ma inicjatywy ustawodawczej, nie ma wpływu na kształt obowiązującego porządku prawnego. ZUS jest jedynie wykonawcą uchwalonych i wprowadzonych w życie ustaw i w zakresie takich obowiązujących przepisów może udzielać informacji, wyjaśnień.

Ad 2.
Jeśli ukończy Pani już powszechny wiek emerytalny (60 lat), to wniosek o ustalenie emerytury może Pani złożyć w każdym czasie.

Nie można jednoznacznie określić, kiedy należy złożyć wniosek o emeryturę aby była ona najkorzystniejsza, bowiem jej wysokość zależy od wielu czynników. Co do zasady, im dłużej pracujemy przed przejściem na emeryturę, tym więcej odprowadzamy składek. Po drodze dochodzą również kolejne waloryzacje składek i kapitału początkowego – roczna oraz kwartalne. Podstawa obliczenia emerytury rośnie zatem z upływem czasu.

Drugim czynnikiem, który determinuje wysokość emerytury – oprócz wydłużenia aktywności zawodowej – są kolejne waloryzacje składek i kapitału początkowego, przeprowadzane do czasu złożenia wniosku o emeryturę.
Każda waloryzacja to podniesienie kwoty, która będzie podstawą obliczenia wysokości emerytury.

Późniejsze przechodzenie na emeryturę sprawia, że do obliczenia wysokości emerytury stosowane jest średnie dalsze trwanie życia obowiązujące dla wieku, w którym składany jest wniosek. Podstawa obliczenia emerytury zostanie zatem podzielona przez mniejszą liczbę miesięcy – bo zwykle średnie trwanie życia skraca się z każdym kolejnym miesiącem. Gdyby jednak było odwrotnie, to warto pamiętać o tym, że osoba, która osiągnęła wiek emerytalny przed zgłoszeniem wniosku i obowiązywała wtedy inna, bardziej korzystna tablica trwania życia, ma prawo do skorzystania z wariantowania. To oznacza, że w takim przypadku przy obliczaniu wysokości emerytury weźmiemy pod uwagę to średnie dalsze trwanie życia, które będzie korzystniejsze. Tablice średniego dalszego trwania życia zmieniają się raz w roku, od 1 kwietnia.

Zachęcam Panią do kontaktu z naszymi doradcami emerytalnymi, którzy są dostępni w każdej jednostce ZUS. Doradca wyjaśni od czego zależy wysokość emerytury. Wyliczy także prognozowaną emeryturę, przy pomocy kalkulatora emerytalnego, na podstawie danych zapisanych na indywidualnym koncie ubezpieczonego. Kalkulator oblicza prognozowaną emeryturę na dany rok, a także na kolejne. Z doradcą emerytalnym można także porozmawiać podczas e-wizyty – czyli wideorozmowy.
E-wizyta to wygodna i bezpieczna forma kontaktu z ZUS za pośrednictwem internetu. Więcej o e-wizytach w ZUS tutaj: https://www.zus.pl/e-wizyta.
Podczas wizyty w ZUS, czy to w formie tradycyjnej, czy też on-line, koniecznie trzeba mieć przy sobie dokument tożsamości, reszta danych, potrzebnych do wyliczenia prognozowanej wysokości świadczenia jest na koncie ubezpieczonego.

Prognozowaną wysokość emerytury można sobie także wyliczyć samodzielnie, korzystając z Platformy Usług Elektronicznych ZUS (PUE). Wystarczy posiadać profil na PUE. Informacje o tym, w jaki sposób można założyć profil na PUE, dostępne są tutaj: https://www.zus.pl/baza-wiedzy/o-platformie-uslug-elektronicznych-pue-/o-platformie-uslug-elektronicznych-pue-/informacje-dotyczace-pue.

Ad 3.
W sprawie prawa do odprawy emerytalnej proponuję zwrócić się do pracodawcy – to zagadnienie nie należy do właściwości Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Ad 4.
Szczegółowe informacje dot. chorób zawodowych, sposobu i trybu postępowania w sprawie choroby zawodowej oraz podmiotów właściwych do rozpoznania chorób zawodowych określa Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1367).
Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie zajmuje się stwierdzaniem chorób zawodowych. W tej sprawie proponuję się zwrócić do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego.

Anna Sobańska-Waćko
7 września 2021, 07:39