Rekompensata

Rekompensata za pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje osobie urodzonej po 31 grudnia 1948 r., która spełnia następujące warunki:
- przed 1 stycznia 2009 r. pracowała w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przez co najmniej 15 lat,
- nie ma ustalonego prawa do wcześniejszej emerytury, np. z Karty Nauczyciela, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego ani emerytury pomostowej,
- wystąpi z wnioskiem o emeryturę powszechną.

Do stażu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nie zaliczamy okresów po 14 listopada 1991 r., w których ubezpieczony nie wykonywał pracy, a za które otrzymał wynagrodzenie lub świadczenie z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
Zatem do okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nie zaliczymy:
- okresów niezdolności do pracy, za które zostało wypłacone wynagrodzenie, zasiłek chorobowy lub świadczenie rehabilitacyjne,
- okresów, za które wypłacono zasiłek opiekuńczy lub macierzyński,
- okresów usprawiedliwionej nieobecności w pracy, za które w okresie od 15 listopada 1991 r. do 24 lipca 1992 r. wypłacono nauczycielowi – na podstawie Karty Nauczyciela – wynagrodzenie za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy, a w odniesieniu do wynagrodzenia wypłaconego nauczycielowi w czasie urlopu macierzyńskiego – za okres od 15 listopada 1991 r. do 31 lipca 1992 r.,
- okresów urlopu dla poratowania zdrowia,
- okresów urlopu szkoleniowego, okres przebywania na urlopie na dalsze kształcenie się,
- okresów pozostawania w stanie nieczynnym,
- okresów urlopu wychowawczego,
- urlopu bezpłatnego,
- służby wojskowej.

Okresy pracy na ¾ etatu nie mogą być uwzględnione do wymaganego stażu 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Aby stwierdzić, czy spełniony jest warunek stażu (15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze, przed 01.01.2009 r.), musimy przeanalizować zapisy zawarte w dokumentacji złożonej wraz z wnioskiem o świadczenie. Dokumentem potwierdzającym okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub świadectwo pracy/ zaświadczenie potwierdzające okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wystawione przez pracodawcę/zakład pracy.
To zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji potwierdza w świadectwie lub zaświadczeniu okresy pracy w szczególnych warunkach czy w szczególnym charakterze.
Osoba ubiegająca się o emeryturę z rekompensatą powinna dołączyć do wniosku takie świadectwa pracy lub zaświadczenia.

Prawo do rekompensaty badamy wyłącznie w przypadku uzyskania prawa do emerytury powszechnej. Nie ma zatem możliwości wystąpienia tylko o ustalenie prawa do rekompensaty.

Proponuję przeanalizować posiadane świadectwa pracy za okres przed 2009 r. W przypadku, gdy pracuje Pani cały czas u jednego pracodawcy, proponuję zwrócić się do służb kadrowych, które powinny prowadzić stosowną ewidencję pracy w szczególnym charakterze za okres przed 01.01.2009 r.

Anna Sobańska-Waćko
5 marca 2025, 12:11