“Edukacja humanitarna w profilaktyce szkolnej”

 

Aula ŚLWSZ K-ce ul. Francuska 12

16 listopada 2004r.

 
     
     
 

Konferencja „ Edukacja humanitarna w profilaktyce szkolnej” 16.11.2004.
Wystąpienie Agnieszki Koniecznej – Stowarzyszenie Jeden Świat - Poznań



CZYM JEST WOLONTARIAT?

Wolontariat może przyjmować bardzo różne formy i trudno byłoby o precyzyjne zdefiniowanie tego zjawiska. Encyklopedyczna definicja podaje, że to po prostu praca świadczona nieodpłatnie, bez przymusu, jednak za tym lakonicznym wyjaśnieniem kryje się znacznie więcej, o czym doskonale wiedzą wszystkie organizacje wolontariackie oraz osoby pomagające innym poza jakimkolwiek strukturami stowarzyszeń, klubów czy fundacji

Setki tysięcy osób codziennie poświęca swój czas dla pracy wolontariackiej, starając się rozwiązywać czasem bardzo skomplikowane sytuacje życiowe ludzi cierpiących, samotnych, opuszczonych oraz znajdujących się w trudnej sytuacji. Prawdziwa istota wolontariatu na tym właśnie polega. Wolontariusz podejmuje się zadań, których nikt inny nie rozwiąże w sposób tak bezinteresowny i z tak wielką silną i altruistyczną motywacją. Ta wielka armia wolontariuszy, zaangażowanych dyskretnie i bezinteresownie w wielkie dzieło pomocy dla innych, ukazuje bezpodstawność opinii, w których mówi się, że współczesne społeczeństwo kreuje postawę, w której egoistyczna troska o własne dobro będzie szła w parze ze wzrostem obojętności na cierpienie innych.

Obecności wolontariuszy zazwyczaj nie zauważa się w społeczeństwie, w którym coraz częściej usiłuje się traktować bliźnich jako samotne wyspy, nie dostrzegając wielu oznak głębokiej międzyludzkiej solidarności. Odkrycie tej solidarności niesie dla ludzi wielką dawkę optymizmu. Ten optymizm wzrasta, gdy się słyszy, że wielu młodych chce bezinteresownie poświęcić swój czas, aby przyjść z pomocą ludziom potrzebującym. Wśród grup społecznych, objętych stałą troską wolontariuszy, znajdują się między innymi: chorzy na AIDS, niepełnoletni, przewlekle chorzy, osoby starsze, alkoholicy, bezdomni. Oprócz klasycznych form opieki nad potrzebującymi, istnieją także grupy wolontariuszy, którzy słowem i osobistym przykładem starają się zachęcać do ofiarowania potrzebującym krwi, szpiku kostnego.

Dawno minęły czasy, kiedy działalność wolontariatu rozumiano nie tyle jako działanie zastępcze wobec instytucji socjalnych, ile jako wypełnienie pustki, jaką zostawiają instytucje socjalne, władze państwowe. Był czas, kiedy wolontariusze dobrem przez siebie dawanym, altruizmem, ukrywali ograniczenia władzy państwowej, bezradnej lub nieskorej do działań wobec cierpienia, potrzeb ludzi z marginesu społecznego.

W dzisiejszych czasach wolontariat jest bardzo ważny dla społeczeństwa, jest on nieodzowny, nie tylko ze względu na usługi oferowane tym, którzy ich potrzebują, ale przede wszystkim ze względu na kulturę i wartości, jakie sobą przedstawia, m.in.:
• postawienie w centrum zainteresowania człowieka,
• zwrócenie uwagi na najsłabszych i najbardziej cierpiących,
• obywatelski sens odpowiedzialności i uczestnictwa w życiu społecznym,
• sens służby,
• bezinteresowność w działaniach solidarnościowych,
• dzielenie własnego istnienia z istnieniem innych.

W oparciu o takie wartości wolontariat realizuje swoje fundamentalne zadania:
• stymuluje instytucje publiczne w domaganiu się od państwa praw dla najsłabszych,
• wyprzedza odpowiedzi państwa na nagłe potrzeby, wytyczając linie interwencji oraz prezentuje pozytywne wzorce dla działalności struktur publicznych,
• tworzy odmienną świadomość u osób, które zazwyczaj nie martwią się trudną sytuacją innych, odbudowując tkankę obywatelską i moralną naszego społeczeństwa,
• integruje służby publiczne w tych wszystkich sektorach, w których działania państwa są niewystarczające, dając odpowiedzi natychmiastowe, indywidualne, klarowne i ludzkie,
• przekazuje sens człowieczeństwa w służbie dla drugiego.

Praca wolontariusza może być wykonywana przez kogokolwiek i jest bardzo poszukiwana, gdyż doświadczenie dowodzi, że wolontariusze mają często większą motywację od profesjonalistów i posiadają cechy niezbędne do roli słuchającego, współuczestniczącego i przyjacielskiego partnera.

Wolontariat daje możliwości zdobycia nowych doświadczeń i umiejętności społecznych, np. pracy w grupie, rozwijania zdolności przywódczych, komunikatywności. Umiejętności te często są wymagane przez pracodawców.

Wolontariat pozwala włączyć się w życie społeczne, nieść pomoc potrzebującym, a w Polsce działa coraz więcej organizacji wolontariackich, oferujących różne programy pracy ochotniczej, wzrasta też zainteresowanie tego rodzaju działalnością.

WOLONTARIAT W NASZEJ RZECZYWISTOŚCI –
- Z DOŚWIADCZEŃ STOWARZYSZENIA „JEDEN ŚWIAT”


Z roku na rok obserwujemy coraz większe znaczenie wolontariatu w wielu wyraźnych dziedzinach życia społecznego. Szczególny rozwój sektora organizacji wolontariackich nastąpił po roku 1989, kiedy to powstało wiele stowarzyszeń i fundacji, których działalność opiera się właśnie na zaangażowaniu grupy osób pracujących dobrowolnie i nieodpłatnie. Jedną z takich organizacji jest „Jeden Świat” z Poznania, które działa w naszym kraju od roku 1992 (zarejestrowane od 1994r.).

Dla naszego stowarzyszenia wolontariat to dobrowolne zaangażowanie w pracę na rzecz szeroko pojętego dobra społecznego, pracę, za którą nie otrzymuje się wynagrodzenia materialnego. Jest to więc działalność na rzecz najbardziej potrzebujących grup społecznych: niepełnosprawnych, ubogich, młodzieży i dzieci, mniejszości itd. Na rzecz środowiska naturalnego, na rzecz pokoju, demokracji, praw człowieka itd., itd. Ta lista jest na pewno nieskończenie długa, a każda z organizacja skupia się na wybranym przez siebie odcinku.

Z naszego doświadczenia widzimy, że praca wolontariatu naprawdę może zmienić świat na lepsze: po pierwsze dzięki podejmowaniu działań tam, gdzie istnieją największe potrzeby, a po drugie dzięki zmianom, jakie dokonują się w samych wolontariuszach poprzez zaangażowanie się w pracę społeczną. W ten sposób kształtuje się bardzo wartościowa grupa obywateli – wrażliwych na problemy współczesnej rzeczywistości, a co więcej – biorących odpowiedzialności za to, by ją zmieniać. I tu chyba tkwi klucz do sukcesu: najskuteczniej zmieniamy świat zaczynając od siebie samych i swego najbliższego otoczenia. Ci, którzy angażują się w pracę społeczną, wiedzą, ile sami otrzymują: ogromna satysfakcja, zdobywanie nowych doświadczeń, poczucie sensowności tego, co się robi oraz spotykanie innych ludzi, myślących w podobnych kategoriach. Każdy z nas ma przecież potrzebę samorealizacji.

Naszym celem jest zapewnienie uczestnikom możliwości:

• Spotkania osób z różnych środowisk, kultur, wyznających odmienne wartości, o innym spojrzeniu na świat. Zetknięcie się osób z Polski z odmiennymi realiami politycznymi, społecznymi i kulturowymi, rozszerza horyzonty, prowadzi do tolerancji, zrozumienia i poszanowania innych.
• Uczestnictwa w projektach na rzecz społeczności lokalnych w swoich, jak i spoza ich środowiska rodzinnego. Zachęca to do niezależności i daje możliwość porównania doświadczeń i stylów życia uczestników.
• Zaangażowania się w projekty grupowe, na tych samych zasadach, co inni wolontariusze, aby zrozumieć, że nie tylko oni sami mogą coś zyskać, ale także dać coś grupie od siebie, iż są oni wartościowymi członkami tej grupy.
• Wykorzystania własnych uzdolnień i talentów.
• Wzięcia na siebie odpowiedzialności za podjęte decyzje w pracy i na gruncie środowisk lokalnych.
• Rozwinięcia umiejętności praktycznych i społecznych, które mogą być wykorzystane przez uczestników w swoich środowiskach lokalnych.
• Wykorzystania doświadczenia, które udało im się zdobyć w projekcie, ale także dzielenia się nim z innymi.

STOWARZYSZENIE „JEDEN ŚWIAT” / SCI POLSKA
UL. KRASIŃSKIEGO 3A/1
60-830 POZNAŃ
TEL / FAX: +48 61 848 43 37
E-MAIL: INFO@JEDENSWIAT.ORG.PL
CAMPS@JEDENSWIAT.ORG.PL
OR@JEDENSWAIT.ORG.PL


CZYM JEST SPOŁECZEŃSTWO OBYWATELSKIE?*

Można przyjąć, że społeczeństwo obywatelskie to zbiór różnego rodzaju więzi i instytucji społecznych, które w różnych warunkach występować mogą z różnym natężeniem. To te właśnie więzi i instytucje uznaje się za najbardzijj naturalne i najefektywniejsze w podtrzymywaniu w ludziach aktywności, chęci współpracy i podejmowania nowych wyzwań, gdyż to one są najbliżej problemów życia codziennego, uczą odpowiedzialności za swój los i los innych, przez co tworzą więzy solidarności społecznej.

O społeczeństwie obywatelskim można mówić wszędzie tam, gdzie:

-przestrzeń tego co publiczne (tego co dotyczy ogółu, co podlega ocenie i dyskusji ogółu oraz tego co mniejsza lub większa społeczność wspólnie musi zdecydować) jest dużo obszerniejsza od przestrzeni tego co polityczne i rządowe ( tego co należy do kompetencji władzy administracyjnej i politycznej, bądź jest związane z walką o taką władzę),
- obywatele mają nawyk współdziałania i organizowania się dla rozwiązywania wielkich i małych problemów, które dotyczą bądź ich osobiście bądź wspólnot społecznych, które uznają za bliskie sobie i ważne,
- celem owego współdziałania nie są prywatne interesy podejmujących go osób ale chodzi zawsze o jakieś dobro publiczne, tzn takie, które służy innym, bądź takie w którym inni mogą partycypować,
- współdziałanie owo mam charakter trwały a nie incydentalny i jednorazowy. Społeczeństwo obywatelskie ma wymair instytucjonalny, bo to formalne i nieformalne instytucje społeczne zapewniają skuteczność, trwałość i przejrzystość w obywatelskiej aktywności,
- współdziałanie owo ma charakter otwarty i wynika zawsze ze świadomego wyboru.
We wspólczesnym świecie ważnym wymiarem społeczeństwa obywatelskiego stają się organizacje pozarządowe działające na gruncie lokalnym, krajowym, czy międzynarodowym w większej części w oparciu o wolontariat. Organizacje te stają się przejawem budzenia się społecznej współodpowiedzialności, społecznej solidarności a przez to, przejawem dążenia do społeczeństwa obywatelskiego będącego zespołem cnót obywatelskich, które są efektem długotrwałych wspólnych doświadczeń, dojrzałej kultury politycznej i wzajemnego zaufania, jako takie wymaga cierpliwości, dbałości i edukacji, stąd warto tworzyć system edukacji obywatelskiej już w szkole podstawowej.
* Społeczeństwo obyatelskie i problem wykluczenia, dr Sławomir Sowiński

INFORMACJA O STOWARZYSZENIU „JEDEN ŚWIAT”
ORAZ SERVICE CIVIL INTERNATIONAL


Stowarzyszenie „Jeden Świat’ jest pozarządową wolontariacką organizacją typu ‘non-profit’. Zarejestrowana została jako stowarzyszenie w Okręgowym Sądzie w Poznaniu w dniu 26 sierpnia 1994r., ale swoje działania rozpoczęła już w roku 1992. Od listopada 1994r. Stowarzyszenie „:Jeden Świat” jest polską branżą międzynarodowej organizacji pozarządowej Service Civil International (SCI) oraz członkiem East-West Working Group SCI. Od stycznia 1995r. Stowarzyszenie jest polską Organizacją Centralną Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży; od września 2001 r. jest jedną z dwóch organizacji koordynujących Wolontariat Poznański, a od stycznia 2002 r. Stowarzyszenie jest Ośrodkiem Regionalnym Polskiej Narodowej Agencji programu „Młodzież”.

SCI to organizacja powstała w 1920 roku – właśnie wtedy grupa działaczy z różnych krajów, zaniepokojonych agresją i zniszczeniem niesionym przez wojnę, nie zwracając uwagi na to, że jeszcze niedawno armie ich krajów stały po przeciwnych stronach barykady, wspólnie zaczęła pracować przy odbudowie domów w Verdun we Francji. W ten sposób udowodnili, że ludzie niezależnie od narodowości, religii czy pochodzenia mogą żyć i pracować w pokojowy sposób.
SCI wierząc, że wszyscy ludzie mogą żyć razem w atmosferze wzajemnego zrozumienia i rozwiązywać konflikty bez uciekania się do przemocy, zajmuje się promowaniem pokoju, zrozumienia, solidarności, sprawiedliwości społecznej i szacunku dla środowiska naturalnego.

Dzisiaj do SCI należy 14 000 aktywnych członków i wolontariuszy skupionych w 38 narodowych branżach i grupach. Na arenie międzynarodowej SCI ma status konsultacyjny przy UNESCO i Radzie Europy, jest członkiem Komitetu Koordynacyjnego Międzynarodowej Służby Wolontariackiej (CCIVS) i Forum Młodzieży Unii Europejskiej. Wiele narodowych i regionalnych programów SCI otrzymuje wsparcie rządów i władz niższego szczebla. W 1987 r. SCI w uznaniu wysiłków w propagowaniu pokoju i zrozumienia między narodami została przez Organizację Narodów Zjednoczonych uhonorowana tytułem „Posłańca Pokoju”.

Najważniejsze założenia Stowarzyszenia „Jeden Świat”:
-rozwój wolontariackich działań na rzecz promocji pokoju i tolerancji,
-rozwój wzajemnego zrozumienia i tolerancji pomiędzy ludźmi z różnych krajów, nacji, kultur czy religii,
-rozwój inicjatyw lokalnych.

Stowarzyszenie wciela swoje cele w życie poprzez aktywną realizację swoich projektów polegających na:
- wspieraniu ofiar przemocy zarówno socjalnej, gospodarczej i politycznej niesprawiedliwości, jak i tych, którzy cierpią głód czy chorobę,
- popieraniu i organizowaniu ochotniczej działalności we współpracy z lokalnymi wspólnotami, jak również innymi regionami, narodami czy międzynarodowymi organizacjami,
- organizacji obozów z udziałem międzynarodowych wolontariuszy.

Cele Stowarzyszenia realizowane są poprzez różne formy działania:

• krótkoterminowe projekty wolontariackie – workcampy
Workcampy, trwające 2-4 tygodnie, gromadzą ludzi z różnych krajów, o różnych religiach, pochodzeniu i tradycjach. Wspólnie pracują oni nad projektami o szczególnym znaczeniu dla społeczności lokalnych i organizacji pozarządowych. Praca wykonana przez wolontariuszy ma wspomóc lokalne inicjatywy i przedsięwzięcia, które będą kontynuowane po zakończeniu workcampu. Workcampy organizowane są w bardzo różnych dziedzinach – może to być np. praca w parkach narodowych, na farmach ekologicznych, organizowanie festiwalu, ale również opiekowanie się osobami niepełnosprawnymi czy dziećmi w ośrodkach dla uchodźców. Wszystkie workcampy nastawione są na pomoc innym – to nie tylko praca fizyczna, ale również wsparcie duchowe, przyjaźń i zrozumienie, jakie niosą ze sobą międzynarodowe grupy wolontariuszy.

• średnio- i długoterminowe wymiany wolontariuszy
Wolontariat średnio- i długoterminowy (3-18 miesięcy) to kolejny szczebel „kariery” wolontariackiej. Projekty długoterminowe, podobnie jak workcampy, mają różny charakter. Może to być praca w ośrodku dla uchodźców, połączenie wyrobu koziego sera z lekcjami rzeźbiarstwa gdzieś w zagubionej wśród alpejskich szczytów wiosce czy tez praca w jednym z biur SCI podczas sezonu workcampowego.
Bycie M/LTV to niepowtarzalna okazja „posmakowania” prawdziwego życia w innym kraju i poznania cudownych ludzi, ale to przede wszystkim praca – często ciężka praca.

• szkolenia i seminaria
Szkolenia i seminaria dają aktywnym wolontariuszom możliwość podniesienia ich kwalifikacji, dostarczają praktycznej wiedzy potrzebnej do samodzielnego realizowania projektów, umożliwiają kontakty z przedstawicielami organizacji z innych krajów i poznanie prowadzonych przez nich działań. Szkolenia organizowane są zarówno w Polsce, jak i za granicą – w większości bierze udział międzynarodowa grupa wolontariuszy i dotyczą bardzo szerokiego zakresu tematów, jak np. integracja w grupie, dynamika grupy, metodyka pracy w grupie, edukacja międzykulturowa, rozwiązywanie konfliktów.

• działania i kampanie tematyczne, w tym:
• Projekt Edukacyjny Różni – Równi (na temat praw człowieka, uchodźców, mniejszości narodowych).
Opiera się przede wszystkim na wolontariuszach prowadzących zajęcia w szkołach na terenie Poznania, ale również innych miastach Wielkopolski i innych regionów Polski. Program prowadzony jest od 1996r. w oparciu o innowacyjne materiały i metody. Celem programu jest zwiększenie świadomości społeczeństwa polskiego, w szczególności młodzieży:
- lekcje w szkołach, prowadzone z ominięciem tradycyjnych metod, zamiast których używane są metody interaktywne, takie jak symulacja, burza mózgów, praca w grupie, dyskusja, praca z materiałami.
- warsztaty / szkolenia dla nauczycieli, pedagogów i wolontariuszy jak prowadzić lekcje na temat uchodźców / mniejszości narodowych / praw człowieka,
- publikacje edukacyjne (plakaty, ulotki, broszury),
- akcje tematyczne - obchody Międzynarodowego Dnia Uchodźcy, Międzynarodowego Dnia Praw Człowieka.

• Ośrodek Regionalny Polskiej Narodowej Agencji Programu „Młodzież”.
- wymiany młodzieży defaworyzowanej,
- wymiany młodych ludzi w ramach European Voluntary Service,
- punkt konsultacyjny z informacjami na temat założeń Programu „Młodzież”,
-szkolenia jak wnioskować i składać raporty do Programu „Młodzież”,
-szkolenia i seminaria na temat młodzieży defaworyzowanej.

• Wolontariat Poznański:
W 2001 r. z inicjatywy Wydziału Zdrowia i Spraw Społecznych Urzędu Miasta Poznania i naszego Stowarzyszenia została powołana koalicja poznańskich organizacji pozarządowych działających dla i z wolontariuszami. Celami kampanii prowadzonej przez Wolontariat Poznański są:
-promocja idei pracy wolontariackiej wśród mieszkańców miasta Poznania, zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży,
-umożliwienie zainteresowanym osobom włączenie się w konkretne działania organizacji społecznych,
-nawiązanie współpracy pomiędzy organizacjami społecznymi w dziedzinie wolontariatu.

• Włączanie grup społecznie zaniedbanych w międzynarodowy wolontariat na terenie Polski i za granicą.
Cele i założenia zostały opisane w niniejszym raporcie.
Stowarzyszenie „Jeden Świat” zrzesza około 500 członków i liczba ta wciąż się powiększa. Około 40 osób to aktywni wolontariusze realizujący różne projekty w ciągu całego roku.
Współpracujemy z wieloma organizacjami w Polsce, m.in. z Biurem Łącznikowym Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR), United Nations Volunteers, Narodową Agencją Programu „Młodzież”, Polsko-Niemiecką Współpracą Młodzieży, Polską Akcją Humanitarną, Fundacją Barka, Centrum Wolontariatu Poznań, Wydziałem Zdrowia i Spraw Społecznych Urzędu Miasta Poznania, itp.

Serdecznie zapraszamy do współpracy wszystkich zainteresowanych!!!

 
     
///////////////////// ///////////////////////////////

40-530 Katowice ul. Drozdów 21 i 17, tel.: 32/ 209 53 12 lub 14; fax: 32/ 209 53 13, szkolenia: 32/ 251 89 54

///////////////////// ///////////////////////////////