Mógoki - jak pracować z dziećmi nad wytrwałością

W prezentowanym programie kluczowym terminem jest pojęcie nastawienia (mindset), które oznacza wyobrażenia albo wewnętrzną opowieść (monolog) osoby o tym, kim jest i  co może osiągnąć. Przekonanie, że poziom inteligencji (podawany jako IQ - wynik testu inteligencji), osobowość, zdolności itp. są ustalone raz na zawsze, to tzw. nastawienie na trwałość (fixed mindset). Jego przeciwieństwem jest nastawienie na rozwój (growth mindset), w którym te wszystkie cechy są elementami podlegającymi ciągłym zmianom – można je doskonalić poprzez wysiłek i pracę.

Dorośli bardzo często przypisują poziomowi inteligencji podstawową siłę sprawczą i nadzwyczajną wartość w odnoszeniu sukcesów. Niejednokrotnie pozbawiają w ten sposób dzieci – od  najmłodszych lat – szansy na osiąganie wysokich wyników zarówno w szkole, jak również w innych dziedzinach życia. Przekonanie, że tylko inteligencja wystarczy, aby osiągać pożądane rezultaty swoich działań, blokuje rozwój dzieci. Brzmi drastycznie? Bo  tak jest – doniesienia z dziedziny psychologii motywacji dobitnie pokazują, że taka postawa dorosłych nie docenia, a  czasem nawet wręcz pomija wartość systematycznej pracy i  wytrwałości w osiąganiu sukcesów. Kształtuje w dzieciach nastawienie na trwałość – np. w obliczu trudności tendencję do wycofywania się. Jednak poprzez zmianę przekonań, określone interwencje i sposób udzielania informacji zwrotnej, można ten proces odwrócić, a tym samym stać się twórczym asystentem rozwoju dzieci.

Budowanie u dziecka nastawienia na rozwój jest bardzo istotne, determinuje bowiem podejście do rzeczywistości i postrzegania siebie. Jak mówi Carol Dweck: Jeśli dostajesz ocenę opisową, która brzmi Jeszcze nie umiesz, musisz ćwiczyć, otwierają się przed tobą drzwi do  przyszłości, jesteś na drodze do sukcesu.

Nagradzanie i chwalenie dzieci za inteligencję i talent - zamiast doceniania zaangażowania, wysiłku i wytrwałości - paradoksalnie pozbawia je poczucia sprawstwa. Jednocześnie nie buduje w nich motywacji wewnętrznej, zamiast tego często kształtuje obsesję na punkcie zdobywania dobrych ocen i nagród. Poprzez ciągłe ocenianie wspieramy u dzieci tendencje do  porównywania się z innymi oraz ucieczkowe podejście do  trudności. Tymczasem właśnie doświadczanie przez dzieci trudności, wysiłku i popełnianie błędów uczy myślenia, angażuje w podjęte działania, a w konsekwencji wzmacnia odporność, rozwija wytrwałość i otwiera drogę do myślenia: Jeżeli jeszcze nad tym popracuję, to osiągnę swój cel.

Wszystkie opisane refleksje, doniesienia naukowe i  obserwacje zaowocowały pomysłem skonstruowania projektu interwencji kształtującej i wzmacniającej nastawienie rozwojowe u dzieci z klas I-III (z możliwością wykorzystania jej również w edukacji przedszkolnej w grupach sześciolatków).

Zaprosiliśmy do współpracy Annę Smak-Drewniak – edukatorkę artystyczną i arteterapeutkę, która napisała i zilustrowała opowiadanie pt. Mógoki. O tym, że warto być wytrwałym oraz dr n. hum. Agnieszkę Leszcz-Krysiak, która opracowała na  bazie tego opowiadania scenariusze zajęć lekcyjnych.

Projekt jest adresowany do nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej i przedszkolnej. Jego wdrażanie przewiduje szkolenia, w trakcie których zainteresowani nauczyciele będą mieli sposobność rozpoznania własnego nastawienia, poszerzania elementów nastawienia rozwojowego oraz doskonalenia umiejętności budowania tego nastawienia u dzieci z  wykorzystaniem scenariuszy i siły opowieści o Mógokach.

Szkolenie składa się z trzech spotkań seminaryjno-warsztatowych – w sumie 15 godzin dydaktycznych.

Tematyka szkolenia obejmuje następujące zagadnienia:

Część pierwsza:

• wprowadzenie pojęcia nastawienie;
• doświadczenia własne, autodiagnoza nastawienia;
• nastawienie rozwojowe i sposoby budowania wytrwałości u dzieci.

Pomiędzy częścią 1 i 2 zadanie domowe: lektura opowieści o  Mógokach.

Część druga:

• przegląd badań z zakresu psychologii motywacji oraz neuroplastyczności mózgu;
• tworzenie informacji zwrotnych kształtujących nastawienie rozwojowe;
• konstruowanie rozwiązań w zakresie promowania i  kształtowania nastawienia rozwojowego w szkole.

Pomiędzy częścią 2 i 3 zadanie domowe: lektura i analiza Inspiratorium.

Część trzecia:

• elementy treningu wytrwałości (w oparciu o scenariusze zajęć z  dziećmi);
• współpraca z rodzicami;
• moja wizja implementacji programu w macierzystej placówce.

Oferujemy dwie formy szkolenia:

1. w Metisie (wg kalendarza szkoleń) – zapisy indywidualne
   Koszt udziału w całości szkolenia wynosi: 130 zł od osoby
2. w Państwa Placówce – szkolenie dla zespołu nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej, pedagoga i psychologa szkolnego zatrudnianych w tejże Placówce
   Koszt udziału całej grupy (max 15 osób) wynosi: 1500 zł

W każdym przypadku cena szkolenia obejmuje następujące materiały:

• Mógoki. O tym, że warto być wytrwałym – opowieść dla dzieci, napisana i  zilustrowana przez Annę Smak-Drewniak;
• Inspiratorium. Jak pracować z dziećmi nad wytrwałością – zbiór scenariuszy zajęć lekcyjnych do realizacji podczas wspólnego czytania opowieści o Mógokach;
• materiały szkoleniowe;
• zaświadczenie o udziale w formie doskonalenia zawodowego (15 godzin dydaktycznych).

Krystyna Szczęsna-Witkowska
Tomasz Wojtasik
dr. n. hum. Agnieszka Leszcz-Krysiak