Zmiana jest możliwa
Bożena Bucka
dyrektor
e-mail:
Pracujemy obecnie w sytuacji totalnej zmiany. Najtrudniejszą zmianą, która czeka teraz szkoły to zmiana sposobu prowadzenia lekcji na zdalne nauczanie. To jest trudna sytuacja dla:
- dyrektorów szkół – ponieważ trzeba inaczej zorganizować proces nauczania w szkole,
- nauczycieli – ponieważ ta nowa dla nich sytuacja nie była dotychczas przetrenowana oraz z powody braku kompetencji do prowadzenia takiej nauki, braku profesjonalnego sprzętu,
- dla dzieci i rodziców – ponieważ trzeba na nowo zorganizować życie rodzinne, ponieważ nie mają umiejętności do nauki zdalnej, ponieważ nie posiadają odpowiedniego sprzętu.
Na zmianę trzeba się przygotować, ale przecież nie byliśmy przygotowani na tak szybkie zmiany jakie na nas wymusiła sytuacja obecnego kryzysu.
Pominę wszystkie aspekty psychologiczne towarzyszące zmianie, skupię się na niezbędnych warunkach, które pomagają we wdrażaniu zmiany:
WARUNKI SKUTECZNEJ ZMIANY za: Ken Robinson, Kreatywne szkoły, wyd. Element
WIZJA – czyli realnie przemyślana sytuacja, którą chcemy osiągnąć. Dyrektor wraz z kadrą kierowniczą muszą bardzo dokładnie przeanalizować co chcemy osiągnąć wprowadzając zmianę, jak nasza szkoła będzie funkcjonować po wprowadzeniu zmiany. Czy zmiana jest realna do wprowadzenia. Dopiero wtedy możemy odpowiedzialnie wprowadzić zmianę – to znaczy precyzyjnie ogłosić i wytłumaczyć po co zmiana, określić warunki zmiany, osoby, zapewnić wsparcie pracownikom. Ważne jest aby na tym etapie konsultować się z tymi pracownikami, którzy mają już kompetencje w zakresie wprowadzanej zmiany, zbierać informacje zwrotne, poszukiwać pomocy u ekspertów. Zmiana w zakresie zdalnego nauczania jest potrzebą wypływającą z zewnątrz, na którą nie byliśmy przygotowani. My, dyrektorzy możemy nie mieć kompetencji do jej wdrażania – nie bójmy się prosić o pomoc, szukajmy informacji i rozwiązań. Szukajmy dla siebie motywacji i przekonania, że zmiana przyniesie korzyść. Po to, abyśmy naszych pracowników z pełnym przekonaniem motywowali poprzez własny przykład. Sami musimy stać się zmianą, do której dążymy w świecie. – Gandhi
UMIEJĘTNOŚCI – czyli oszacować, czy wszyscy pracownicy mają kompetencje żeby wprowadzać zmianę. Zapewnić wsparcie – szkolenie, pomoc innych bardziej kompetentnych pracowników, dać więcej czasu, tym którzy mają obawy. Przyjmować te obawy w sposób pozytywny z wyrozumiałością, nie krytykować. Zapewnić zaufanie i bezpieczeństwo psychiczne pracownikowi. Umacniać wiarę w jego kompetencje (zaufanie kompetecyjne). Dać autonomię i samodzielność, wesprzeć zaufaniem.
BODŹCE, POWODY – niektórzy ludzie na zmianę reagują oporem, czarnowidztwem i mają wiele wątpliwości (lęku przed zmianą), zatem potrzebują więcej informacji, wsparcia, tłumaczenia, kontaktu z tymi, którzy traktują zmianę z entuzjazmem i szansą rozwoju. Dyrektor w swojej roli powinien mieć entuzjazm w związku z wprowadzaną zmianą i motywować poprzez własny przykład do wdrożenia zmiany. Trzeba cierpliwie wyjaśniać wszystkie wątpliwości i pokazywać szanse oraz rozwiązania możliwe do zastosowania. Na bieżąco raportować o stanie wdrażania zmiany, ogłaszać częściowe sukcesy i wyrażać uznanie za każdy choćby najmniejszy postęp.
ZASOBY – zdiagnozować czego potrzebujemy do wdrażania zmiany. Oprócz kompetencji pracowników potrzebne będą zasoby organizacyjne, sprzęt multimedialny, materiały dydaktyczne. Zapewnienie tych zasobów jest koniecznym wsparciem dla pracowników i ułatwieniem w przejściu przez zmianę – szczególnie w fazie OPORU.
PLAN DZIAŁANIA – przedstawienie pracownikom szczegółowego planu działania, precyzyjnie krok po kroku, z założeniem pewnej elastyczności w realizacji w związku ze zmienną sytuacją w kraju. Tu znów ważna sprawa – jedni pracownicy bez pytania będą wdrażać plan w życie, inni potrzebują wskazówek, tłumaczenia, wsparcia, czasu lub dostosowania do własnych możliwości.
Wprowadzając zmianę, jaką dla dyrektora jest organizacja zdalnego nauczania bądźmy świadomi warunków do skutecznej zmiany. Naszą mocą będzie cierpliwość, osobiste zaangażowanie, zaufanie kompetencyjne, dzielenie się władzą.
Powodzenia. Bożena Bucka, dyrektor Metisu