Ocena ryzyka podjęcia próby samobójczej jest konieczna do ustalenia sposobu reakcji.
Czy uczeń stanowi dla siebie samego zagrożenie?
Czy konieczna jest natychmiastowa konsultacja specjalistyczna?
Czy otrzyma wystarczająca pomoc w domu?
Czy konsultacja może być odroczona w czasie?
Na podstawie rozmowy z uczniem, oceny ryzyka samobójstwa i innych dostępnych informacji możemy oszacować zagrożenie suicydalne i określić rodzaje ryzyka.

Nagłe < 48 godzin

Nasilone myśli i tendencje samobójcze. Opracowany plan popełnienia samobójstwa. Zaburzenia psychiczne. Dostęp do śmiertelnych środków. Nie podaje żadnych powodów aby żyć. Jest impulsywny, niespokojny.

Działanie

Natychmiastowe działania mające na celu zapewnić bezpieczeństwo, w tym konsultacja specjalistyczna.

Bliskie (dni, tygodnie)

Myśli samobójcze bez tendencji i planów. Mogą przybierać formę bierną ("nie warto żyć, lepiej byłoby umrzeć") lub aktywną "myślę o tym aby skończyć ze sobą". Objawy depresji, uzależnienia. W rodzinie występują zaburzenia psychiczne.

Działanie

Natychmiastowe działania mające zapewnić bezpieczeństwo, w tym konsultacja specjalistyczna (w przypadku myśli aktywnych).

Długoterminowe (miesiące, lata)

Problemy bez myśli samobójczych lub myśli nie sprecyzowane szczegółowo, pojawiają się rozważania o śmierci. Objawy depresji, uzależnień, w rodzinie występują zaburzenia psychiczne.

Działanie

Opracowanie planu interwencji w najbliższym czasie – pomoc psychiatryczna, opieka ambulatoryjna lub szpitalna, opieka PPP, ośrodka interwencji kryzysowej. Ustalenie systematycznych spotkań w celu monitorowania nastroju i zagrożenia suicydalnego.
Opracowanie planu interwencji w najbliższym czasie – pomoc psychiatryczna, opieka ambulatoryjna lub szpitalna, podstawowa opieka medyczna, opieka PPP, ośrodka interwencji kryzysowej, ośrodka terapii uzależnień.

Kierowanie na konsultacje

Wyjaśnienie powodu konsultacji, kontakt z rodzicami przekazanie informacji o zagrożeniu samobójczym. Wskazanie miejsc pomocy, w razie potrzeby pomoc w umówieniu wizyty. Informacja o możliwym przebiegu konsultacji. Spotkanie z uczniem po konsultacji.

Pisemne potwierdzenie przekazania informacji o zagrożeniu suicydalnym dla rodziców np.

Potwierdzamy, że zostaliśmy powiadomieni o zagrożeniu podjęcia próby samobójczej przez nasze dziecko....... oraz konieczności niezwłocznej /szybkiej konsultacji specjalistycznej (psychologicznej, psychiatrycznej). Zostały nam przekazane numery tel. i adresy placówek gdzie możemy uzyskać pomoc....... Zobowiązujemy się do dostarczenia informacji zwrotnej po konsultacji specjalistycznej w celu zorganizowania opieki i pomocy na terenie szkoły.

Postępowanie w przypadku konieczności hospitalizacji psychiatrycznej, regulacje prawne.

Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19.08.1994 (Dz. U 1994 nr 111, poz. 553)

Zgodnie z art. 21 ustawy osoba, której zachowanie wskazuje na to, że z powodu zaburzeń psychicznych może zagrażać bezpośrednio własnemu życiu lub zdrowiu innych osób, bądź nie jest zdolna do zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, może być poddana badaniu psychiatrycznemu również bez je zgody, a osoba małoletnia także bez zgody jej przedstawiciela ustawowego...

• Zapis ustawy jest pomocny szkole, kiedy zostało potwierdzone ryzyko nagle lub krótkoterminowe, a mimo tego rodzice nie wyrażają zgody na konsultacje psychiatryczną lub nie widzą konieczności. Szkoła zyskuje możliwość podjęcia koniecznych interwencji, nawet bez zgody rodziców
• W sformułowaniu komunikatu do dyspozytorni pogotowia ratunkowego np.

Komunikat do dyspozytorni pogotowia ratunkowego – przykład

Stwierdziliśmy bezpośrednie zagrożenia życia naszego ucznia (...) poprzez duże ryzyko podjęcia próby samobójczej. Dlatego konieczne jest niezwłoczne przewiezienie go na konsultacje psychiatryczną. Dlatego prosimy o szybka interwencję w celu zabezpieczenia życia dziecka.

Materiały edukacyjne konferencji "Zachowania samobójcze – szkoła bezradna"
Kraków 2010, organizator Instytut Badań w Oświacie, artykuł Małgorzata Łuba "Elementy procedur interwencji kryzysowej do wykorzystania na terenie szkoły w sytuacji zagrożenia suicydalnego"